ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଗ୍ରେଟ୍ ନିକୋବର ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବେ ରାଜନୈତିକ ଓ ପରିବେଶୀୟ ଚର୍ଚ୍ଚାର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ। କଂଗ୍ରେସ ନେତ୍ରୀ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧି ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରି, ପରିବେଶ ଓ ଜନଜାତି ସୁରକ୍ଷା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସରକାରଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଏହା କେବଳ ଏକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପ ନୁହେଁ, ବରଂ ଭାରତର ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ଓ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସାମର୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ମାଇଲ୍ଷ୍ଟୋନ୍।
କଣ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ?
- ସ୍ଥାନ: ଆଣ୍ଡାମାନ-ନିକୋବରର ଦକ୍ଷିଣତମ ଦ୍ୱୀପ, ଗ୍ରେଟ୍ ନିକୋବର।
- ମୂଲ୍ୟ: ପ୍ରାୟ ₹81,000 କୋଟି।
- ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ:
- ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ବନ୍ଦର (ଗାଲାଥିଆ ବେ) – ବାର୍ଷିକ 16 ମିଲିଅନ୍ କଣ୍ଟେନର (TEUs) କ୍ଷମତା।
- ଗ୍ରୀନଫିଲ୍ଡ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନବନ୍ଦର।
- 3–4 ଲକ୍ଷ ଲୋକ ପାଇଁ ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ସହର।
- 450 MW ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟ, ସୌର ଓ ଗ୍ୟାସ ଆଧାରିତ।
- ସଡ଼କ, ଜଳସପ୍ଲାଇ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ସୁବିଧା।
କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
- ଭୌଗୋଳିକ ଗୁରୁତ୍ୱ:
- ଗ୍ରେଟ୍ ନିକୋବର ସିକ୍ସ ଡିଗ୍ରୀ ଚ୍ୟାନେଲ ଓ ମାଲାକ୍କା ପ୍ରଣାଳୀ ନିକଟରେ।
- ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟର 30–40% ଏହି ପଥରୁ ଯାଏ।
- ଚୀନର ଅଧିକାଂଶ କ୍ରୁଡ୍ ଆୟାତ ଏହି ରୁଟ୍ ଦ୍ୱାରା।
- ସୁରକ୍ଷା:
- ଭାରତୀୟ ନୌସେନା ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ଯାତାୟାତ ଉପରେ ନଜର ରଖିପାରିବ।
- ଚୀନର “String of Pearls” (ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ବନ୍ଦର ନେଟୱାର୍କ) ରଣନୀତିକୁ ସମତୁଳନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ।
- ଆର୍ଥିକ:
- ଟ୍ରାନ୍ସସିପମେଣ୍ଟ ହବ୍ ଭାବେ, ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ସମୁଦ୍ର ବ୍ୟାପାରରୁ ସିଧାସଳଖ ଲାଭ ପାଇବ।
- କାର୍ଯ୍ୟସୃଷ୍ଟି, ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଓ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସରେ ବୃଦ୍ଧି।
ବିବାଦ
- ପରିବେଶୀୟ ସଙ୍କଟ: ଦ୍ୱୀପର ଜୀବବିବିଧତା ଓ ଜନଜାତି ସମୁଦାୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ।
- ବିପକ୍ଷଙ୍କ ଅଭିଯୋଗ: ପରିବେଶ ଧ୍ଵଂସ ଓ ଅତିବୃହତ ପ୍ରକଳ୍ପରେ ସ୍ଥାନୀୟଙ୍କୁ ପରିହାର।