ଗୋରଖପୁର, ୧୪ ଅକ୍ଟୋବର: ମଧୁମେହ, କର୍କଟ ଏବଂ ମୋତିଆବିନ୍ଦୁ ଭଳି ରୋଗ ମଣିଷଙ୍କ ପାଖରେ ସାଧାରଣ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳେ। କିନ୍ତୁ ଏହି ରୋଗ ଯଦି ସିଂହ, ବାଘ କିମ୍ବା ଚିତାବାଘ ଭଳି ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଏ, ତାହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟକର ଲାଗିପାରେ। ଗୋରଖପୁର ଚିଡ଼ିଆଖାନାରୁ ଏପରି ଅବାକ କରିଦେବା ଖବର ଆସିଛି — ଏଠାରେ କେତେକ ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ମଣିଷଙ୍କୁ ହେଉଥିବା ରୋଗରେ ପୀଡିତ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି।
ଚିଡ଼ିଆଖାନାର ଏକ ଚିତାବାଘ କର୍କଟ ରୋଗରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲା, ଏକ ସିଂହ ଅପସ୍ମାର ରୋଗରେ ପୀଡିତ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ମୋତିଆବିନ୍ଦୁ ଯୋଗୁଁ ଏକ ବାଘ ତାହାର ୯୦% ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ହରାଇ ଥିଲା। ଏହି ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଚିତାବାଘର ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷାରେ ମଧୁମେହ ରୋଗ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ପ୍ରକାର ରୋଗ ସାଧାରଣତଃ ଚିଡ଼ିଆଖାନା କିମ୍ବା ଆବଦ୍ଧ ଘେରାରେ ରଖାଯାଇଥିବା ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଯାଏ। ସେମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟ, ଜୀବନଶୈଳୀ ଏବଂ ଚଳନ-ବିଳୋନା ସୀମିତ ହେବାରୁ ଏହି ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଛି।
ଜଙ୍ଗଲରେ ପ୍ରାଣୀମାନେ ନିଜେ ଶିକାର କରି ଖାଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ରଖିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଚିଡ଼ିଆଖାନାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ମଣିଷ ତିଆରି କରାଯାଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଦିଆଯାଏ, ଯେଉଁଠି କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ଏବଂ ଚିନି ଅଧିକ ଥାଏ। ତାସହିତ, ସୀମିତ ସ୍ଥାନ ଏବଂ ଚଳପ୍ରଚଳ ଅଭାବ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ଅତିରିକ୍ତ ଚର୍ବୀ ଓ ମେଟାବଲିକ୍ ଅସୁସ୍ଥତା ଜନ୍ମ ଦେଉଛି।
ପରିବେଶ ସାକ୍ଷରତା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ବନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମଧୁମେହ ହେବାର କିଛି ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ହେଲା —
- ଜେନେଟିକ୍ (ବଂଶଗତ): ମଣିଷଙ୍କ ପରି ପଶୁମାନେ ମଧ୍ୟ ଜେନେଟିକ୍ ଭାବେ ଏହି ରୋଗ ବୋହି ନେଇପାରନ୍ତି।
- ଅସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ: ଚିନି ଓ କାର୍ବୋହାଇଡ୍ରେଟ୍ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରକୁ ଅସୁସ୍ଥ କରୁଛି।
- ବୟସ ବୃଦ୍ଧି: ବୟସ ବଢ଼ିବା ସହିତ ଏହି ରୋଗର ଝୁମୁରିକା ବଢ଼ୁଛି।
- ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣ: ହାବା ଓ ପାଣିର ଦୂଷଣ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ଅସର କରୁଛି।
- ଚଳପ୍ରଚଳ ଅଭାବ: ବନ୍ଦୀ ଜୀବନରେ ଚଳନ କମ୍ ଥିବାରୁ ରୋଗ ସଂଚୟ ହେଉଛି।
ଆମେରିକାରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଚିତାବାଘ ଚାଲିତ ବର୍ଷ ଫେବ୍ରୁଆରି ମାସରେ ମଧୁମେହ ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲା। ଭାଲୁମାନେ ଉଚ୍ଚ କୋଲେଷ୍ଟ୍ରଲରେ ପୀଡିତ ଥିବା ଦେଖାଯାଇଛି, ଯଦିଓ ବିଜ୍ଞାନୀମାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ଥିବା ବିଶେଷ ପ୍ରୋଟିନ୍ ସେମାନଙ୍କୁ ମଧୁମେହରୁ ସୁରକ୍ଷା କରେ।
ଚଳପ୍ରଚଳରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଚିତାବାଘମାନେ ମଧ୍ୟ ଏବେ ଏହି ରୋଗରେ ପୀଡିତ ହେଉଛନ୍ତି ବୋଲି ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ସତର୍କ କରିଛନ୍ତି — ଏବଂ ଏହା ପ୍ରକୃତିର ସମତା ଉପରେ ଏକ ଗଭୀର ସତର୍କ ସଙ୍କେତ।