ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ/ମସ୍କୋ: ରୁଷିଆର ତାତାରସ୍ତାନ ଅଞ୍ଚଳ ଭାରତ ସହିତ ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକ ସହଯୋଗ ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକଟ କରିଛି। ତାତାରସ୍ତାନର ଆଞ୍ଚଳିକ ମୁଖ୍ୟ ରୁସ୍ତମ ମିନିଖାନୋଭ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତାତାରସ୍ତାନ ଭାରତ ପାଇଁ ରୁଷିଆରେ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାର ଭାବେ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଞ୍ଚଳ ହୋଇପାରେ।
ସେ କାଜାନରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ତାତାରସ୍ତାନ–ଭାରତ ପାରସ୍ପରିକ ଦକ୍ଷତା ଫୋରମ୍ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ମିନିଖାନୋଭ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ତାତାରସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ଅଟୋମୋବାଇଲ, ହେଲିକପ୍ଟର, ଜାହାଜ, ଓ ପେଟ୍ରୋକେମିକାଲ୍ ଶିଳ୍ପରେ ନିବେଶ ଓ ରପ୍ତାନି ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି।
ଏହି ସହଯୋଗ ପ୍ରସ୍ତାବ ସେତେବେଳେ ଆସିଛି, ଯେତେବେଳେ ଆମେରିକା ଭାରତୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ଉପରେ ୫୦% ଏବଂ ରୁଷିୟ ତେଲ କ୍ରୟ ଉପରେ ୨୫% ଅତିରିକ୍ତ ଶୁଳ୍କ ଲାଗୁ କରିଛି। ଏହା ଭାରତ ପାଇଁ ଆମେରିକୀୟ ବଜାରରେ ପ୍ରତିଯୋଗିତା କରିବାକୁ ଦୁର୍ଲଭ କରିଦେଇଛି, ଯେପରି ଏବେ ଭାରତ ନୂତନ ବଜାର ଖୋଜୁଛି।
ମିନିଖାନୋଭ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତାତାରସ୍ତାନ ଭାରତ ସହିତ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ, ଔଷଧ, ଆଇଟି, ହାଲୁକା ଶିଳ୍ପ ଓ ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ମିଳିତ କାର୍ଯ୍ୟ ସୁଯୋଗ ଦେଖୁଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ବଡ଼ ନିବେଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଆଲୋଚନା ଜାରି ରହିଛି।
ସେ ଭାରତୀୟ ବ୍ୟବସାୟମାନଙ୍କୁ ରୁଷିଆ ବଜାର ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ତାତାରସ୍ତାନକୁ “ଖୋଲା ଦ୍ୱାର” ଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି। ସେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ, ତାତାରସ୍ତାନର ରାଜଧାନୀ କାଜାନ ରୁଷିଆର ପ୍ରମୁଖ ଶିକ୍ଷା ଓ ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ, ଯେଠାରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ୧,୧୬୭ ଜଣ ଭାରତୀୟ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଛନ୍ତି।
ଏହି ସହଯୋଗ ଆଉ ମଜବୁତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ କାଜାନରେ ଏକ କନସୁଲେଟ୍ ଖୋଲୁଛି, ଯାହା ଭିସା ଓ ବ୍ୟବସାୟିକ ସେବା ଉନ୍ନତ କରିବା ସହିତ ଦୁଇ ଦେଶର ସମ୍ପର୍କ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବ।
ଅକ୍ଟୋବର ୮-୯ ତାରିଖରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ତାତାରସ୍ତାନ–ଭାରତ ଫୋରମରେ ଭାରତ ଓ ରୁଷିଆର ସରକାରୀ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ମିଳିତ ୫୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିନିଧି ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଏଥିରେ ପେଟ୍ରୋକେମିକାଲ୍, ଆଇଟି, ଔଷଧ, ଶିକ୍ଷା ଓ ନିବେଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା।
ତାତାରସ୍ତାନରେ ଥିବା ପ୍ରମୁଖ କମ୍ପାନିମାନେ — ଟାଟନେଫ୍ଟ ତେଲ ଓ କାମାଜ୍ ଭାରୀ ଯାନ ନିର୍ମାତା ସହିତ — ରୁଷିଆ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନୂତନ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଓ ଡିଜିଟାଲ୍ ବ୍ୟବସାୟ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବେ ଗଢିବାକୁ ଚାହୁଁଛି।
ରୁଷିଆରେ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ବିନୟ କୁମାର କହିଛନ୍ତି, “ତାତାରସ୍ତାନ ଭାରତ–ରୁଷିଆ ସହଯୋଗର ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ଲେଖିପାରେ।” ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଓ ତେଲେଙ୍ଗାନାର ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଫୋରମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।
ଶେବର ବ୍ୟାଙ୍କ ଇଣ୍ଡିଆର ସିଇଓ ଇଭାନ ନୋସୋଭ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ରୁଷିଆ–ଭାରତ ସହଯୋଗର ଏକ ନୂତନ ଅଞ୍ଚଳ ହେଉଛି ମାନବଶକ୍ତି ରପ୍ତାନି। ବର୍ତ୍ତମାନ ରୁଷିଆରେ ପ୍ରାୟ ୪୦,୦୦୦ ଭାରତୀୟ କାମ କରୁଛନ୍ତି — ଯାହା ପୂର୍ବବର୍ଷଠାରୁ ଦଶଗୁଣା ବୃଦ୍ଧି।
ସେ ଅଧିକ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଭାରତ ପ୍ରତିବର୍ଷ ୪୫୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ମୂଲ୍ୟର ସାମଗ୍ରୀ ଓ ସେବା ରପ୍ତାନି କରେ, କିନ୍ତୁ ରୁଷିଆ ଏଥିରୁ କେବଳ ୫ ବିଲିୟନ ଆମଦାନି କରେ — ଯାହା ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବସାୟ ସମ୍ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।