ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ – ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମଥର ପାଇଁ ଜାତି ଆଧାରିତ ଜନଗଣନା ଆୟୋଜିତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ, ୨୦୨୭ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧ ରୁ ଦେଶରେ ଜନଗଣନା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଏହି ଜନଗଣନା ଦୁଇଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସାରା ଦେଶରେ କରାଯିବ।
ପୂର୍ବରୁ ୧୯୫୧ ରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପ୍ରତି ୧୦ ବର୍ଷରେ ଦେଶରେ ସାଧାରଣ ଜନଗଣନା ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ୨୦୨୧ରେ କରୋନା ମହାମାରୀର ଫଳରେ ଏହା ସ୍ଥଗିତ ହୋଇଥିଲା। ସରକାର ଦ୍ୱାରା ଜଣାଯାଇଛି ଯେ, ଲଦାଖ, ଜମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀର, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଓ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଭଳି ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ୨୦୨୬ ଅକ୍ଟୋବର ୧ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ, ଯେଉଁଥିରେ ପାହାଡ଼ିଆ ପରିସ୍ଥିତି ବିଚାର କରାଯିବ।
ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କାର୍ଯ୍ୟ ୨୦୨୭ ମାର୍ଚ୍ଚରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ। ଏଥିରେ ସାଧାରଣ ଜନଗଣନା ସହିତ ଜାତି ଆଧାରିତ ତଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ। ଗତ ମାସରେ ମୋଦୀ ସରକାର ଏହି ଜାତି ଜନଗଣନା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ ଦେଇଥିଲେ।
ଏହି ଜନଗଣନା ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶରେ ବ୍ରାହ୍ମଣ, କଷ୍ଟ, ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି, ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିମ୍ନ ଶ୍ରେଣୀ ଯାଏଁ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଜାତିର ସଂଖ୍ୟା ବିଷୟରେ ସଠିକ୍ ତଥ୍ୟ ମିଳିପାରିବ। ଏହା ନୀତିନିର୍ମାଣ ଓ ସମାଜିକ ନ୍ୟାୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିବାହ କରିପାରିବ।